Tebriz Araştırmaları Enstitüsü Tebriz Araştırmaları Enstitüsü
KÖK Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Vakfı (KÖKSAV), Irak Türkmen Cephesi Türkiye Temsilciliği, Kerkük Vakfı ve Türkmeneli Dernekler Federasyonu ile birlikte “Orta Doğu’da Cereyan Eden Son Gelişmeler Işığında Irak’ın Geleceği” konulu toplantı düzenledi. Enstitümüz uzmanlarından Babek Şahit’in de “İran’ın Bölge Güvenliği Kavramı Kapsamındaki Irak Stratejileri” başlıklı bir konuşmayla katıldığı toplantı TEBAREN Başkanı Mehmet Rıza Heyet tarafından temsil edildi. Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Sayın Ayşe Türkmenoğlu, ITC Başkanı Sayın Erşad Salihi, MHP Genel Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Kâmil Aydın, akademisyenler, siyasi parti ve düşünce kuruluşları temsilcileriyle medya mensuplarının katılımıyla gerçekleşen toplantıda, Irak ve Irak Türklerinin mevcut durumu ve geleceği ile ilgili önemli değerlendirmeler yapıldı.
Toplantı, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşları ve şehitlerimizin anısına bir dakikalık saygı duruşu ve İstiklal Marşı’nın okunmasıyla başladı. Ardından KÖKSAV Başkanı Prof. Dr. Sema Barutcu Özönder açılış konuşmasında, Türkiye’nin son 40 yılını PKK ve onun Suriye, Irak ve İran kollarına karşı, son üç yılını ise din kılıfı altında toplumumuzu zehirlemiş, bütün devlet kurumlarımıza sinsice sızmış ve devletimizi devirmeye bile cüret ve cesaret edebilmiş Fetullahçı Terör Örgütü’ne karşı yürüttüğü mücadele ile geçirdiğini, bu mücadeleye önce El-Kaide ve daha sonra IŞİD’in de eklendiğini belirterek, Türk ve Müslüman dünyanın bu örgütler tarafından ciddi tehdit ve tehlike altında olduğunu ifade etti. Toplantının merkezine, devletimizin bugüne kadar izlediği siyaset ve uygulamaları da dikkate alarak, Irak Türklerinin içinde bulunduğu son durum ve Irak Türklüğünün geleceği konusunun yerleştirilmesine özel bir önem verildiğini söyleyen Prof. Dr. Sema Barutcu Özönder, mevcut durumu şöyle değerlendirdi:
“Saddam döneminden bugüne kadar bir varlık mücadelesi veren ve sürekli zulme maruz kalan Irak Türklerinin en iyi ve güvenli bir biçimde varlıklarını sürdürebilmeleri, devletler ve uluslararası hukuka uygun olarak meşru varlıklarının teminat altına alınması tıpkı Kıbrıs Türklüğünde olduğu gibi Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin birinci öncelikli vazifesi” olduğunu belirtti, sözlerini “Türk devlet geleneğine yakışan kararlı siyaset ve uygulamalar hem Devletimizin Dünyadaki itibarını artıracak, hem de Türk milletinin dünya milletleri arasındaki saygın konumunu güçlendirecektir.” diyerek tamamladı.
İkinci açılış konuşmasını yapan Türkmeneli Dernekler Federasyonu Başkanı Kemal Beyatlı konuşmasında Irak Türklerinin en büyük sorunlarından birinin eğitim meselesi olduğuna, öğrencilerin çoğu zaman sınava tabi tutulmadan sınıf atlamasına ve yeterince bilgiye sahip olmadan onlara diploma verildiğine değinerek, oradaki insanların ciddi psikolojik sorunlar yaşadığını belirtti.
Son açılış konuşmasını yapan Irak Türkmen Cephesi Başkanı Sayın Erşad Salihi, Irak Türklerinin en az 50 yıllık bir mücadele geçmişine sahip olduklarını belirterek, son yıllarda bölgenin siyasi sınırlarının değiştirilmeye çalışıldığına, etnik ve mezhepsel çatışmalar yaşandığına, önce IŞİD tarafından göçe zorlanan Türkmenlerin bu kez PKK/PYD/YPG terör örgütünün zulümleri ve baskılarıyla ölüm ve zorunlu göçe maruz kaldığına işaret etti. Bilinçli bir nüfus değişiminin yapıldığına vurgu yaptı, Türkmenlerin en büyük sorununun güvenlik meselesi olduğunu belirtti. Irak ve Suriye Türkmenlerinin farklı coğrafyalarda yaşamalarına rağmen gelecekte ortak bir ülkeye sahip olmak ülküsüne inandıklarını dile getiren SALİHİ, Türkmenlerin güvenliğinin sağlanması ve bölgenin demografik yapısının değiştirilmesinin engellenmesi için Türkiye’nin müdahale etmesi gerektiğine vurgu yaptı. İran’ın bölgede mezhepsel çatışmaları körüklediğini de belirten Salihi; Irak’ın toprak bütünlüğünde Irak Türkmenleri ve Türkiye’nin büyük rolünün olduğunu söyledi. Salihi ayrıca 2018’den itibaren Irak’ın siyasi yapısında değişiklikler başladığını, Irak anayasasının değiştirilebileceğini, parlamenter sistemden başkanlık sistemine geçilebileceğini ve yeni anayasada Türkmenlerin farklı istek ve taleplerinin olduğunu dile getirerek, bu sürecin Türkiye ve komşu ülkeler tarafından yakından takip edilmesini istedi.
Açılış konuşmalarının ardından Prof. Dr. Sema Barutcu Özönder’in başkanlığında birinci oturum başladı. Bu oturumda Kerkük Vakfı Başkanı Erşat Hürmüzlü “Irak Türkmenlerinin Önündeki Riskler ve Beklentiler”, Hacı Bayram Veli Üniversitesi İİBF Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Prof. Dr. Soyalp Tamçelik “Uluslararası Politikada Öne Çıkan Coğrafya: Orta Doğu ve Doğu Akdeniz Denklemi”, Tebriz Araştırmaları Enstitüsü (TEBAREN) Uzmanı Babek Şahit “İran’ın Bölge Güvenliği Kavramı Kapsamındaki Irak Stratejileri” ve Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi ve KÖKSAV Genel Kurul Üyesi Doç. Dr. Erkin Ekrem “Çin’in Orta Doğu Politikası Bağlamında Irak” konularında konuşma yaptılar. Birinci oturumun sonunda Kapadokya Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Hasan Ali Karasar, MHP Genel Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Kâmil Aydın ve Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Ayşe Türkmenoğlu değerlendirmelerde bulundular.
Irak Türkmen Cephesi Türkiye Temsilcisi Dr. Mehmet Tütüncü’nün başkanlığındaki ikinci oturumda Aksaray Üniversitesi İİBF Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Ziya Abbas “Irak Türklerinin Hukuki Statüsü”, KÖKSAV Yönetim Kurulu Üyesi ve Türkmeneli Sağlık Konseyi Başkanı Dr. Aydın Beyatlı “Siyasal Dinamiklerin Gölgesinde Irak Sağlığının Geleceği” ve Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Mezhepler Tarihi Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Hasan Onat bölgemizin mezhepsel durumu ve izlenmesi gereken yol hakkında konuşma yaptılar.
Toplantının sonunda düşünce kuruluşları temsilcileri ve akademisyenlerden ORSAM Irak Çalışmaları Koordinatörü Bilgay Duman, SASAM Başkanı Mesut Emre Karaköse, Türk Ocakları Genel Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Şahingöz ve Ankara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nesib Nesibli görüş ve önerilerini bildirdiler.
