Tebriz Araştırmaları Enstitüsü Tebriz Araştırmaları Enstitüsü
Mirza Said Salmasi 1887 yılında Güney Azerbaycan’ın Salmas kentinin Dilmagan köyünde doğmuştur. Gerçek ismi Aga Bala Haliloğlu’dur ve daha çok kod adı olan Mirza Seid Salmasi ismiyle bilinmektedir. Kısa bir süreliğine matbaacılık öğrenmek amacıyla İstanbul’da bulunduğu dönemde İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin istihbarat bölümüne alınmış ve Ömer Naci’nin emrine verilmiştir. Ömer Naci’nin talimatıyla Güney Azerbaycan Türklerini Tahran’a karşı örgütlemek ve ayaklandırmak amacıyla Güney Azerbaycan’a gönderilmiştir. Güney Azerbaycan’da İttihat ve Terakki Cemiyeti tarafından desteklenen ve Enver Paşa’nın emriyle Birleşik Azerbaycan’ı kurumak amacıyla kurulan Türk Fedailerinin kurucularından olmuştur. Mirza Seid Salmasi, 9 Mart 1909 tarihinde Güney Azerbaycan’ın Hoy kentinin Gevharan köyünde Tahran’a bağlı güvenlik güçleriyle çıktığı çatışmada genç yaşta (22 yaşında) vefat etmiştir. Kısa süren hayatına rağmen yaptığı çalışmalardan dolayı adı Güney Azerbaycan tarihine geçmiştir. Nitekim Tebriz’de Mecid’ul Melik Dükkânları adıyla bilinen ve İran Meşrutiyet Devrimi’nde önemli rolü olan Ümit Matbaası’nın iki kurucusundan biri olmuştur. Diğer kurucu isim Muhammed Ali Hakayeki Matbaaçı olmuştur. Mirza Seid Salmasi’nin Tebriz kentinde kurduğu hücreler 1918 senesinde Teşkilat-ı Mahsusa’nın desteğiyle ve Tebrizli Hacı Mirza Aga Buluri öncülüğünde Güney Azerbaycan’da kurulan Türk Mücahit Fırkası’nın milis koluna dönüşmüştür.
Fotoğrafın üzerinde yazılanlar: Odlu (Ateşli) Söz, Odlu (Ateşli) Kalem, Odlu (Ateşli) Silah; Yaşasın Hürriyet; Fedai mesleğim olmuş, hayat istikbal / Nisar-ı can eden olmazsa, etmez istiklal. Said Salmasi. Kahraman-ı Millî-yı Azerbaycan, (1266-1287 Ş (Hicri Şemsi)).
